Optreden: de ene leerling kijkt er vol spanning naar uit, de andere ziet er  als een berg tegenop. Wat kan je doen om ervoor te zorgen dat het goed gaat? Hier een paar tips.

 

Optreden voorbereiden
Hoe beter overtuigd je bent dat je kan wat je moet doen, hoe meer zelfvertrouwen je hebt. Een gezonde portie zelfvertrouwen zorgt ervoor dat je de zenuwen de baas blijft. Dus kies muziek uit waar je je prettig bij voelt en wat past bij je niveau. Wanneer je er erg tegenop ziet, kies dan iets uit wat je niet moeilijk vindt. De overwinning om toch, ondanks je zenuwen, op te treden is belangrijker dan het spelen van een heel moeilijk stuk!

Generale repetitie
Het helpt als je een keer, op de plek waar je op gaat treden, kan oefenen. Je weet dan hoe het voelt en klinkt om daar te spelen. Sla de generale repetitie dus niet over!

Positief denken
Iedere keer wanneer je de nervositeit op voelt komen, zeg je heel opgewekt tegen jezelf: “Ik ga het doen en het wordt hartstikke leuk!”

Niet vergeten om iets te eten
Sommigen krijgen geen hap door de keel vlak voor een optreden. Zorg ervoor dat je van tevoren wel iets eet en/of drinkt. Liever niet te veel, want optreden met een volle maag is meestal niet zo prettig, net als sporten op een volle maag. Maar wanneer je in de uren voor het optreden niets hebt gegeten, kan je je naar gaan voelen en gaan je handen veel sneller trillen. Fruit of vruchtensap krijg je meestal wel naar binnen en is prima!

Neem je tijd
Wanneer het tijd is om met het optreden te beginnen, ben je het meest gespannen. Haal even een paar keer rustig en diep adem. Ga niet zomaar beginnen, zorg dat je er klaar voor bent en concentreer je op het stuk dat je gaat spelen.

Wees trots op jezelf!
Je bent het meest kritisch op jezelf. Ieder dingetje wat niet helemaal perfect loopt, heb jij in de gaten. Wees je ervan bewust dat je publiek het anders ervaart en veel minder kritisch is. Zenuwachtig zijn hoort erbij en een foutje maken is niet erg! Wees trots op wat je doet hebt en geniet ervan! 

Wil je nog meer tips over dit onderwerp? Lees dan: http://muziekstudio-legato.nl/last-van-zenuwen-voor-een-optreden-ga-ze-te-lijf-met-deze-tips/

 

Veel succes en geniet ervan!

Je studeert en oefent om ergens beter in te worden. Dat is prima! Onderzoek heeft uitgewezen dat je een gelukkiger  mens wordt wanneer je het beste uit jezelf probeert te halen. Toch is het ook een valkuil, want wanneer ben je goed genoeg?

 

Perfectionisme

Ik heb het er al eens eerder in een blog over gehad: perfectionisme. Ik ben jarenlang zelf een perfectionist geweest en vond dat van mezelf een goede eigenschap. Alles wat ik deed moest perfect en pas dan was ik tevreden over mezelf. Het heeft me uiteindelijk een burn-out opgeleverd; dat was een harde les. En zelfs toen viel het kwartje nog steeds niet echt. Wel dat ik minder moest gaan doen, maar hoe? Pas jaren later legde ik echt de link tussen mijn onzekerheid en mijn hang naar perfectionisme. Of liever gezegd, toen durfde ik pas echt aan mijzelf toe te geven dat ik zo streng voor mezelf was omdat ik bang was om te falen en daardoor afgewezen te worden. Het was in de loop der jaren erin geslopen en zo gewoon voor mij dat ik het zelf niet zag. Vooral bij het maken van muziek voelde het alsof ik geen fouten mocht maken: ik had immers een conservatorium opleiding, was keurig afgestudeerd, dus moest ik alles ook kunnen. Dit alles resulteerde in podiumangst.

Goed genoeg?

Als je jezelf een beetje herkent in dit verhaal, kan ik je dit boek aanraden:
“De kracht van kwetsbaarheid” door Brené Brown
Een citaat uit dit boek:
“Door de manier waarop je bent opgevoed of waarop je in de wereld staat, heb je bewust of onbewust je eigenwaarde gekoppeld aan de manier waarop je product of kunstwerk wordt ontvangen. Simpel gezegd: als het in de smaak valt, dan ben je waardevol, zo niet, dan ben je waardeloos.”
Om het risico uit de weg te gaan, vind je jezelf niet goed genoeg. Pas wanneer je perfect bent, zal je pas in staat om dat optreden te doen. Helaas! Laat mij je uit de droom helpen: je zat nooit perfect worden, niemand zal ooit perfect worden!
Wanneer je wacht met optreden totdat je perfect bent, zal je dus nooit het plezier ervaren en de voldoening die het geeft wanneer je mensen met je muziek blij maakt. Je ontzegt jezelf ( en anderen! ) daardoor veel moois, waar je later misschien wel veel spijt van krijgt. 

 

Perfectie is een als een ster aan de hemel

De boodschap is dan ook: streef naar perfectie, maar accepteer tegelijkertijd dat het nooit perfect zal worden. Een mooie uitspraak die ik hierover hoorde: laat je leiden door perfectie als een ster aan de hemel en niet als een verre kust.
Of, zoals Brené Brown zegt: Heb de moed om niet perfect te willen zijn!
Is dat gemakkelijk? Nee, zeker niet! Ook dit is een kwestie van veel oefenen, jezelf blijven voorhouden dat het goed is dat je doet waarvan je in je hart weet dat je het moet doen. Steeds weer de moed bij elkaar schrapen en steeds een beetje sterker worden door vallen en opstaan. Niet gemakkelijk, wel heel waardevol!

Een paar tips tot slot:

Begin klein

Laat het eerst horen aan de mensen die je volledig vertrouwt. Mensen waarvan je weet dat, hoe je ook verprutst, ze toch wel van je houden en je altijd zullen steunen.

Wees trots op jezelf

Of het goed gaat of niet, het voornaamste is dat je de moed hebt getoond om het te doen.

 

Blijf volhouden

Blijf studeren, blijf optreden. Je zult steeds beter met de druk om kunnen gaan en er steeds meer plezier aan beleven. En als er een keer een misser tussen zit: gewoon weer doorgaan!

Wil je nog meer tips over dit onderwerp? Lees dan: http://muziekstudio-legato.nl/hoe-perfectionistisch-ben-jij/

Veel plezier met studeren en optreden!

 

 

Stress!! Er komt weer een optreden aan! Ben jij bloednerveus wanneer je voor publiek moet spelen? Dat is niet zo verwonderlijk! Heel veel muzikanten hebben er last van. Ook ik ben altijd nerveus voor een optreden. Ik heb gelukkig in de loop van de jaren geleerd hoe ik daar het beste mee om kan gaan. Ben je benieuwd naar mijn tips? Hier zijn ze!

 

 

 

Tip 1: zelfvertrouwen

Gebrek aan zelfvertrouwen is 1 van de grootste veroorzakers van stress. Wanneer je niet met vertrouwen het optreden tegemoet ziet, bedenk je vooral vooraf wat er allemaal mis zou kunnen gaan. Op zich is dat niet erg! Maak hier gebruik van door vooraf heel hard te werken aan je zwakke punten. Hoe beter je voorbereid bent, hoe meer vertrouwen en minder stress je zult hebben.

 

Tip 2: optimisme

Ga er simpelweg van uit dat het goed gaat! Wanneer je goed voorbereid bent, gaat het je vast wel lukken om iets moois te laten horen. Negatief denken ondermijnt je zelfvertrouwen en vergroot je stress! Met optimisme kom je veel verder!

 

Tip 3: volhouden!

Dingen gaan niet altijd zoals jij graag wilt. Dat geldt helaas ook voor optredens. Misschien ben je wel extra zenuwachtig omdat je vond dat het de vorige keer bij een optreden niet goed ging. Vergeet dan niet dat je daar ook weer van geleerd hebt! Door die ervaring ben je weer gegroeid en kun je het de volgende keer weer beter. Geef het niet op en ga ervoor!

 

Tip 4: enthousiasme

Jij bent enthousiast over zelf muziek maken! Gebruik dit enthousiasme om te laten horen en zien hoe leuk het is. Bedenk dat je anderen kunt inspireren om ook aan de slag te gaan met muziek, bedenk hoe je anderen kunt laten meegenieten van jouw muziek! Dat zijn toch dingen om enthousiast over te worden! Tegen een flinke portie enthousiasme is stress niet opgewassen!

 

Tip 5: humor

Lachen is een prima anti stress middel! Maak grappen, lach voluit en je zult merken dat de stress gelijk wegzakt!

 

Geniet van je optreden en het heerlijke gevoel achteraf als het goed is gegaan! Vergeef het jezelf als het niet perfect was, want dat hoeft ook niet! Maak er een mooie decembermaand van!

Veel studeerplezier!

 

Wanneer je tijdens het studeren een “foute toon” speelt, zal je er  waarschijnlijk extra aandacht aan besteden zodat je de fout de volgende keer niet meer maakt. Prima natuurlijk! Maar wat doe je als je niet aan het studeren bent, maar publiek hebt, en je speelt een foute toon?

 

Het beste wat je kunt doen in zo’n geval is “gewoon” doorspelen, alsof de fout er niet was. Maar, dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan! Je schrikt toch enigszins van de fout met als gevolg dat je (al is het maar voor even) je concentratie kwijt bent. Je kunt jezelf erop trainen om steeds beter met zo’n situatie om te gaan. De volgende tips kunnen je hierbij helpen:

 

1. Studeer ook om door te spelen

Wanneer je altijd stopt wanneer je een fout maakt tijdens het studeren, raak je daar zo aan gewend dat het een gewoonte wordt. Doorbreek dat patroon door jezelf vaak de opdracht te geven het stuk te spelen zonder te stoppen. Een goede studeer manier is: speel het stuk eerst een keer door zonder te stoppen. Studeer de stukjes met de struikelblokken apart en eindig weer met het hele stuk, zonder te stoppen.

 

2. Vindt het niet belangrijk

Het gaat om de muziek die je maakt. Een foute toon is niet erg. Iedereen maakt wel eens een foutje. Wanneer jij er geen probleem van maakt en gewoon doorgaat, zal je publiek er ook geen aandacht aan schenken!

 

3. Ga samen spelen

Wanneer je samen met anderen speelt, kan je niet zomaar stoppen als je iets fout doet. De anderen spelen gewoon verder. Wanneer je gewend bent om samen te spelen, zal je er ook meer aan gewend raken om niet stoppen wanneer er iets niet goed gaat.

 

4. Speel met een opname (cd) mee

Heb je niemand in je omgeving om mee samen te spelen? Kijk dan of je met een opname van het stuk kunt meespelen. Zoek het stuk op op Youtube of Spotify, of misschien heb je wel de cd, die bij het muziekboek hoort waaruit je speelt. Het effect is net als bij het samenspelen: je wordt gestimuleerd om door te gaan, ook als er iets mis ging!

 

5. Wat is eigenlijk “fout” ?

Enige tijd geleden ontdekte ik het boek “Vrij Spel” , geschreven door Robijn Tilanus. (Een aanrader!) Het gaat over improviseren. Improviseren is iets wat iedereen kan. Want wanneer je improviseert ben je aan het ontdekken en kan je het nooit fout doen! Je hebt natuurlijk wel eens dat er iets anders klinkt dan je bedoeling was. Maar dat mag! Wanneer je dit vrije improviseren vaker doet, helpt je dat om niet te schrikken van foute tonen. Ook in andere situaties. Je bent meer gewend om er niet van te schrikken en gewoon door te spelen.

 

6. Een cadeautje!

Zij schrijft: “Wees niet bang voor foute tonen. Want het goede nieuws is: foute tonen bestaan niet in de wereld van de improvisatie. Een “foute” toon is meestal gewoon een dissonant die je niet bedoeld had……….Het is een onverwachte verrassing van je instrument voor jou. Een cadeautje! Je hoeft het cadeau alleen maar te accepteren.”
Daar gaat het dus eigenlijk om: accepteren! Want, zo schrijft zij, “De “foute toon” is niet fout, maar de aarzeling, de hapering of de verbetering maakt dat we een fout ervaren.”
Hoewel het iets anders is wanneer je niet improviseert maar een bestaand stuk speelt, helpt deze gedachtegang wel om goed met een fout om te gaan. Zie het niet als een fout, maar een verrassende variatie! 

Veel studeerplezier!

Ga jij ook optreden? Volgende week zaterdag is weer het leerlingenconcert van Muziekstudio legato. Veel leerlingen zijn al een tijdje bezig met het instuderen van de stukken die ze volgende week gaan uitvoeren. Omdat we op tijd zijn begonnen met de voorbereidingen, kan iedereen de stukken eigenlijk al gewoon goed spelen. Hoe bereid je je die laatste week voor het concert dan het beste voor? Hier een paar tips:

 

  1. Oefen dagelijks, maar niet te lang

Speel de stukken die je gaat uitvoeren liefst iedere dag, maar blijf er niet te lang mee bezig. Probeer de puntjes op de i te zetten, speel het zo mooi mogelijk, maar doe het niet meer dan 2 á 3 keer.

  1. Speel door tot het einde

Je bent waarschijnlijk gewend om, wanneer je thuis aan het oefenen bent, te stoppen wanneer je een fout maakt. Train jezelf deze week vooral om door te spelen tot het einde, wat er onderweg ook gebeurd! Wanneer het stuk afgelopen is, kun je altijd nog even kijken naar wat er mis ging en of je dat nog extra moet oefenen of dat je misschien een aantekening met rood potlood moet maken. Tijdens een optreden stoppen om je fout te verbeteren is niet zo’n goed idee. Je kunt veel beter gewoon doorgaan alsof er niets aan de hand is (dat is ook zo!). Een foutje maken is niet erg, maar probeer het ook gewoon niet op te laten vallen door er zelf geen aandacht aan te schenken.

  1. Het wordt superleuk!

Bijna iedereen is wel zenuwachtig voor het optreden. Dat is heel normaal en niets om je druk over te maken. Wanneer je merkt dat de zenuwen je de baas dreigen te worden, haal dan diep adem en zeg tegen jezelf: “het gaat goed en het wordt superleuk, ik heb er zin in!” Maak jezelf lang, zet een glimlach op je gezicht, en je zult merken dat je je direct een stuk beter voelt! Het wordt natuurlijk ook leuk, en niemand zal het je kwalijk nemen als iets niet helemaal goed gaat. Dat je meedoet is al een prestatie op zich!

  1. Uitgerust gaat het beter

Wellicht een beetje een open deur, maar toch: de avond ervoor flink feesten en doorzakken is niet zo’n goed idee. Probeer een beetje uitgerust te zijn. Wanneer je denkt dat je moeite zal hebben om in slaap te komen, kun je beter vroeg op de avond nog even flink sporten zodat je moe naar bed gaat.

  1. Zorg dat je geen lege maag hebt

Probeer voor het optreden nog even iets te eten. Het hoeft niet veel te zijn, maar met een lege maag kan je last krijgen van trillende handen en dat is niet zo fijn.

  1. Neem de tijd

Neem de tijd om van tevoren je spullen te pakken, je mooie kleding aan te trekken en ga op tijd van huis. Moeten haasten om op tijd te komen geeft stress, en ook dat is niet fijn. Neem ook de tijd wanneer je het podium op komt en begin pas met spelen wanneer je er helemaal klaar voor bent en precies weet wat je gaat doen en hoe het gaat klinken.

 

Veel studeerplezier en Toi,toi toi!

Wil je nog meer over dit onderwerp lezen?

http://muziekstudio-legato.nl/zenuwachtig-voor-een-optreden-ga-ze-te-lijf-met-deze-tips/

http://muziekstudio-legato.nl/optreden-voorbereiden-hoe-doe-je-dat/http://muziekstudio-legato.nl/bloed-zweet-en-plankenkoorts/

 

Skieën en muziek maken hebben meer overeenkomsten dan je zou denken! Heb je het wel eens gezien op t.v.: Skiërs die vlak voor hun afdaling in een grote wedstrijd met hun ogen dicht heen en weer zwaaien terwijl ze gewoon stil staan? In gedachte maken ze de afdaling en gaan nog eens heel goed na waar ze moeten afremmen en waar ze voluit moeten gaan. Deze mentale “warming-up” helpt om ervoor te zorgen dat ze tijdens de wedstrijd optimaal presteren. Dat ze zo hard mogelijk gaan, maar op moeilijke plekken ook weer niet zo hard dat ze bocht uit vliegen!

Mentale warming-up

Steeds weer valt me op dat er zoveel overeenkomsten zijn tussen sporten en muziek maken. Ook met muziek maken is het belangrijk dat je het tempo goed kiest zodat je in moeilijke passages niet de bocht uit vliegt!

Wanneer je een stuk wilt gaan spelen en je begint direct, zonder je vooraf voor te stellen hoe het moet gaan klinken, is de kans groot dat je ergens de bocht uit vliegt, of dat je in plaats van een  driekwartsmaat een vierkwartsmaat zit te spelen of dat je naar een paar maten er pas achter komt hoe die melodie moest gaan klinken….. Om dit te voorkomen is zo’n  “mentale warming-up” ook bij muziek maken een goed middel. Maar hoe doe je dat?

 

Tempo bepalen

Wees niet bang, je hoeft niet zo heen en weer te zwaaien als die skiërs doen!
Ga zitten achter je/met instrument (of staan, afhankelijk van het instrument dat je bespeelt) en concentreer je.
Ontspan je en haal een paar keer diep adem.
Bedenk nu hoe het stuk dat je gaat spelen moet gaan klinken. Probeer de maatsoort te voelen en hoor de klanken in je hoofd.
Denk nu aan het moeilijkste gedeelte van het stuk. In welk tempo kun je dat het mooiste spelen?
Hou dat tempo vast in gedachte terwijl je je nog eens concentreert op het begin.
Pas wanneer je voelt dat je weet wat je moet doen en hoe het moet gaan klinken, ga je beginnen met spelen.

 

Neem je tijd

Het lijkt misschien dat je dan 5 minuten lang niets zit te doen. Voel je daar niet ongemakkelijk bij. Het is in werkelijkheid veel korter dan je denkt, en ook hierbij geldt dat het steeds vlotter gaat naarmate je het vaker doet. Bovendien is het een goede gewoonte om de tijd te nemen die je nodig hebt, wat je ook doet. Gewoon doen dus!

 

Optreden

Met een optreden zal je vaak meerdere stukken achter elkaar spelen. Neem ook tussen de stukken door de tijd om je voor te bereiden op het volgende stuk. Het staat misschien in een andere maatsoort of toonsoort. Wanneer je niet even de tijd neemt om je dat te realiseren heb je al snel een verkeerde noot gespeeld (“Oeps het is nu geen F# meer, maar een F!) Laat je dus niet verrassen. Zoals ook tennissers een paar keer met de bal op de grond stuiten voor ze gaan serveren, om zich te concentreren op het volgende punt, zo moet ook jij de tijd nemen voor het volgende stuk!

Veel studeerplezier!

Afgelopen zaterdag traden er leerlingen van mij op in de zaal van de Koningshof. Er was door omstandigheden niet zoveel voorbereidingstijd geweest als ik normaal in plan. Daardoor was het allemaal extra spannend! De laatste les voor het optreden vroeg een leerling mij:

“Wat moet ik doen als het misgaat?”

 

Tip 1: Het publiek wil je graag horen!
Bedenk dat het publiek er niet zit om kritiek op jouw spel te leveren, maar dat het er is uit belangstelling (voor jou!) en liefde voor muziek. Maak er dus geen probleem van als er iets niet helemaal goed gaat. Het publiek zal het niet erg vinden.

Tip 2: Ga door!
Probeer hoe dan ook de slotmaat te halen. Wanneer je er even uit bent, bedenk dan waar je het weer op kunt pikken en ga daar verder. Er is niets aan de hand, dus niet in paniek raken, maar door gaan en er iets moois van maken. Je moet nooit denken dat je optreden verziekt wordt door een fout. Dat gebeurt alleen wanneer jij zelf na de fout niet meer je best doet om mooi verder te spelen! Heel trots ben ik op een leerling die bij de herhaling van het muziekstukje in eerste instantie vergat om de fill knop in te drukken. Ik zag hem aarzelen. Hij drukte de knop alsnog in, telde netjes totdat hij weer in moest vallen en maakte het liedje keurig af!

Tip 3: Voorbereiding
Wanneer je goed voorbereid bent voor het optreden, zal je beter in staat zijn om eventuele fouten te verhullen. Wanneer er bv. in je rechterhand iets misgaat, en je kunt met je linkerhand doorgaan en later met rechts weer invallen, valt er geen “gat” en valt je fout minder op. Het helpt ook als je tijdens het oefenen er bewust aan werkt om door te gaan als je een fout maakt. Je hebt daar dan al ervaring in en zal dat ook tijdens het optreden toe kunnen passen.

Tip 4: Blijf kalm en geconcentreerd
Wat er ook gebeurt, blijf kalm! Wordt niet boos als er iets misgaat, ga niet denken: “zie je wel, dat gebeurt mij weer!” Zodra je je op gaat winden over je fout, wordt het pas een probleem. Je kunt je dan niet meer concentreren op wat je moet doen en gaat alleen maar meer fouten maken!

Tip 5: Niet perfect is nog steeds goed genoeg!
Ga er van uit dat er het nooit perfect zal gaan. Vaak zal het publiek niets merken van wat jij niet goed genoeg vind. Doe gewoon je best en wees tevreden als het publiek dat ook is!

Overigens hebben alle leerlingen het heel goed gedaan, het was een leuke middag en het publiek was heel enthousiast!

Wil je nog meer lezen over optreden?

http://muziekstudio-legato.nl/last-van-zenuwen-voor-een-optreden-ga-ze-te-lijf-met-deze-tips/

http://muziekstudio-legato.nl/bloed-zweet-en-plankenkoorts/

Veel studeerplezier!