Waarom 1 keer uitleggen vaak niet genoeg is

Lesgeven is een boeiend vak! Hoewel veel dingen voorspelbaar zijn doordat leerlingen vaak dezelfde zaken moeilijk vinden, is het ook steeds weer vol verrassingen. Mensen vragen wel eens aan mij of het niet saai is om alles 100 keer uit te moeten leggen. Dat vind ik niet!

Iedereen is anders

Ik pas mijn manier van uitleggen zoveel mogelijk aan, aan degene die ik voor me heb. Want iedereen leert anders. En dan heb ik het niet alleen over het verschil tussen kinderen, tieners en volwassenen. Het heeft ook heel veel met je karakter te maken, met je inzicht, ervaring, aanleg. Iedereen reageert ook weer anders. Dat zorgt ervoor dat ik elke keer weer een andere ervaring heb bij het uitleggen, ook al heb ik hetzelfde onderwerp al wel 1000 keer eerder uitgelegd.

Resultaat

Deze week had ik een leerling op les, die bezig was met een bluesschema. Ze had moeite met de plekjes waar ze een zwarte toets moest spelen. Hoewel het al wel beter ging dan vorige week, had ze te veel tijd nodig om naar de zwarte toets te komen. Ik liet haar zien dat ze dat op kan lossen door haar hele hand wat meer naar voren te plaatsen, zodat haar vingers op de witte toetsen, tussen de zwarte terecht kwamen. Daardoor hoefde ze niet steeds heen en weer te schuiven om de zwarte toetsen te kunnen spelen. Dat scheelt tijd en daardoor lukte het wel om vloeiend door te spelen.

Een week eerder

Ze was aangenaam verrast, maar ook verbaasd: ”Dat heb je vorige week ook uitgelegd, maar toen lukte het niet! Wat raar!”
Ja, dat had ik inderdaad gedaan. En inderdaad lukte het toen niet, en nu wel. Is dat raar?

Voorwaarden

Zo raar is dat helemaal niet. Om iets nieuws te kunnen leren moet er genoeg ruimte in je hoofd voor zijn, en je moet eraan toe zijn om het te leren. Als er niet aan die 2 voorwaarden voldaan wordt, gaat het gewoon nog niet lukken.

Te moeilijk

Als iets nog te moeilijk voor je is, kan iemand het nog zo vaak voordoen en uitleggen, maar dan gaat het je toch niet lukken. Voordat je kan leren touwtje springen, zal je eerst moeten kunnen lopen, je evenwicht bewaren en springen zonder touw. Als je nog niet kan lopen, ga je het nog niet voor elkaar krijgen om touwtje te springen, hoe goed iemand anders het ook aan je uitlegt en voordoet. Je zal dan eerst de stappen ervoor moeten doorlopen, er naartoe moeten werken, voordat je het kunt leren. Dat geldt ook voor muziek maken.

Ruimte in je hoofd

Het kan ook zijn dat het niet lukt omdat er niet genoeg ruimte in je hoofd is. Dat is natuurlijk niet letterlijk zo, maar zo noem ik het maar even. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat je te moe bent, te veel gestrest, je niet zo lekker bent, er te veel afleiding is. Maar het kan ook heel goed zijn dat je nog zoveel moeite hebt met het spelen van de juiste noten, dat je geen ruimte meer over hebt om aan iets anders te denken of om op iets anders te letten. Of een combinatie van dit alles…

Onvoorspelbaar

Wat er bij deze leerling precies aan de hand was, blijft gissen. Waarschijnlijk was het wel een combinatie van meerdere factoren. Maar je ziet, het blijft dus altijd onvoorspelbaar wat het resultaat is als ik iets uitleg. Het blijft spannend hoe een leerling erop reageert!

Volhouden

Je ziet hieraan dus ook: Wat je de ene keer niet lukt, kan je de volgende keer wel lukken. Doe daarom net als ik: Geef nooit op! Volhouden en doorgaan is de enige manier om verder te komen. Soms, als de sprong te groot voor je is, moet je nog een paar tussenstappen zetten, en heb je nog wat tijd nodig om te groeien. Maar als je volhoudt, kom je er wel!