Uit je hoofd spelen, kan je dat?
Er staat een prachtige vleugel en er wordt aan je gevraagd of je er iets op wilt spelen. Je antwoord is:
a. “Ja, graag!”
b. “Nee, ik heb mijn boek niet bij me.”
Is antwoord b op jou van toepassing? Lees dan verder!
Uit je hoofd spelen
Het komt vaak voor wanneer je een instrument leert bespelen: je bent weliswaar steeds hard aan het oefenen op je lesstof, maar “zomaar iets laten horen” gaat zonder bladmuziek nog even niet lukken. Heel begrijpelijk, maar ook wel heel jammer! Op de les gaat de tijd al snel op aan het leren van nieuwe dingen; je wilt immers wel vooruitgang! Het uit je hoofd leren van stukken komt dan door tijdgebrek vaak (te) weinig aan de orde. En aangezien veel leerlingen denken dat ze er niet goed in zijn, is het meestal ook niet iets wat zelfstandig gestudeerd wordt.
Toch ben ik ervan overtuigd dat voor iedereen die een instrument bespeelt, geldt: uit je hoofd spelen kan je leren!
Motorisch geheugen
Iedereen beschikt over het vermogen om dingen uit zijn/haar hoofd te leren. Zonder dat je er erg in hebt doe je de meeste dingen al “uit je hoofd”. Zo heeft iedereen heeft een motorisch geheugen. Je maakt dagelijks bewegingen waar je niet meer bij nadenkt, maar die als het ware vanzelf gaan. Gelukkig maar; je moet er toch niet aan denken dat je bij iedere stap die je maakt moet gaan verzinnen hoe dat ook alweer moet! Toch heb je dat als peuter wel moeten leren met vallen en opstaan!
Het zit ook in je vingers!
Dit motorische geheugen gebruik je ook veel met het bespelen van een instrument. Door een aantal bewegingen steeds zo nauwkeurig mogelijk te herhalen, gaat het op een bepaald moment bijna vanzelf; je vingers weten wat ze moeten doen. Het op deze manier uit je hoofd leren spelen heeft ook nadelen: zodra je erover gaat nadenken wat je precies moet gaan doen raak je uit je automatisme en ben je het kwijt. Ook moet je oppassen dat je niet zo op de automatische piloot speelt dat het mechanisch gaat klinken in plaats van muzikaal!
Fotografisch geheugen
Je denkt misschien dat je niet beschikt over een fotografisch geheugen. Maar, als je lang genoeg naar een afbeelding kijkt, en je sluit je ogen, dan “zie” je het toch nog voor je. Bij de ene persoon is dat sterker ontwikkeld dan bij de andere, maar iedereen heeft die “gave” en kan het ontwikkelen. Probeer het maar eens: kijk 2 minuten lang naar 2 maten, doe je ogen dicht en probeer het nog steeds voor je te zien.
Cognitieve geheugen
Alle kennis die je hebt opgedaan, noem ik je cognitieve geheugen. De structuur van het muziekstuk, de maatsoort, logische akkoord opeenvolgingen, dat alles kan je gebruiken om een muziekstuk te onthouden. Weten hoe een stuk in elkaar zit, helpt je daarom zeker om het uit je hoofd te leren!
Muzikaal geheugen
Dit is o.a. het vermogen om bv. een melodie te onthouden, na te zingen of te spelen. Iedereen kan een melodie onthouden. Alleen heeft de ene persoon het sneller in zijn/haar geheugen opgeslagen dan de ander. Ook dit is te trainen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de echo oefeningen uit de keyboardmethode “Keyboard World” . Op de cd hoor je steeds een melodietje van 2 maten die nagespeeld moet worden. Leerlingen die het regelmatig doen, worden er steeds handiger in.
Fantasie gebruiken
Je hebt vast wel eens gebruik gemaakt van ezelsbruggetjes voor het onthouden van Franse woordjes, plaatsnamen voor aardrijkskunde, enz. De meest gekke en fantasievolle ezelsbruggetjes werkten het beste, toch? Zo verzon ik als kind al hele verhalen bij een liedje wat ik moest spelen, waardoor ik het goed kon onthouden. Nog gebruik ik dit regelmatig, omdat het gewoon leuk is om te doen! Probeer het ook eens!
Iedereen kan het!
Al deze manieren om te onthouden kan je gebruiken om een muziekstuk uit je hoofd te leren spelen, en er zijn er nog wel meer. Het werkt vaak het beste om er een paar tegelijk te gebruiken, dus experimenteer en probeer wat bij jou in een bepaalde situatie het beste werkt. Begin met een stuk wat je goed kan spelen en wees geduldig; je hebt ook niet in 1 dag leren lopen! Vallen en opstaan horen erbij, maar de aanhouder wint!!
Veel studeerplezier!