Akkoorden spelen op de piano: zo doe je dat. Deel 1

Met akkoorden kun je heel veel. Dat maakt het leuk en interessant, maar soms ook lastig. In deze reeks artikelen leer ik je wat akkoorden zijn, hoe je ze uitzoekt en verschillende manieren hoe je ze op de piano kunt spelen.

Leadsheet

Een leadsheet is een uitgeschreven melodie ( uitgeschreven op een notenbalk met G-sleutel) met akkoordsymbolen erboven. Dit is een hele basic manier van muzieknotatie. Het voordeel daarvan is, dat het gemakkelijk te lezen is en dat je het voor een groot deel op je eigen manier kan invullen. Wanneer je tot nu toe alleen pianomuziek hebt gespeeld en gewend bent om 2 notenbalken tegelijk te lezen ( met G en F sleutel ), weet je waarschijnlijk alleen niet zo goed wat je daar mee aan moet. Maar daar gaan we nu verandering in brengen!

Wat is een akkoord

Een akkoord is en samenklank van minimaal 3 tonen.

Even een voorbeeld ter verduidelijking:

Een C akkoord bestaat uit de tonen C-E-G. Stel dat je luistert naar een orkest en de violen spelen een E, de fluiten spelen een C en de trompetten spelen een G, dit doen ze allemaal tegelijk. Dan klinkt er een C akkoord. Wanneer je dus een C akkoord op de piano wilt spelen, heb je heel veel mogelijkheden. Zolang die drie tonen klinken, heb je het C akkoord. In deze serie van artikelen, wil ik je meer vertellen over hoe je dat dan kan doen.

Het majeur akkoord

Het majeur akkoord wordt aangegeven met een hoofdletter, meestal boven de notenbalk (zie ook de afbeelding van de leadsheet hierboven). Het C majeur akkoord wordt dus aangeduid met de hoofdletter C, en wanneer we het over het C akkoord hebben, bedoelen we C majeur. Wanneer we het over G akkoord hebben, bedoelen we G majeur.

Hoe weet ik welke tonen er in een majeur akkoord zitten?

We nemen even als voorbeeld het C akkoord. Wanneer je op de piano de C -E-G speelt, is C de eerste toets,  E de derde toets en G de vijfde toets. We zeggen ook wel: C=1, E=3, G=5 ( ik heb het nu dus niet over de vingerzetting maar over de eerste, derde en vijfde toets gerekend vanaf C). In echte muziektermen hebben we het over een grondtoon, terts en kwint. Misschien is het handig om dat te weten, maar voor nu niet echt noodzakelijk.

Wanneer je het G akkoord moet spelen, kun je het op de zelfde manier doen. Je speelt de G=1, B=3, D=5 Het F akkoord op die manier: F=1, A=3, C=5 Tot nu toe is het niet moeilijk, toch?

Helaas werkt het zo niet helemaal op alle noten!

Het mineur akkoord

Wanneer je op de D toets begint met een akkoord uitzoeken, kom je uit op D=1, F=3, A=5.

LET OP!

Wanneer je het C akkoord nog eens speelt zoals je net geleerd hebt, kun je zien dat tussen de C en de E ( dus tussen 1 en 3) 2 zwarte toetsen zitten en 1 witte. Wanneer je nog eens D-F-A speelt, kun je zien dat er tussen de D(1) en de F(3) maar 1 zwarte en 1 witte toets zit (zie afbeelding hieronder). Dit betekent dat de afstand bij het laatste akkoord tussen de 1 en de 3 kleiner is. D-F-A is dan ook geen majeur, maar een mineur akkoord. Majeur wordt ook wel “groot” genoemd en mineur ” klein”, om die reden.

Toetsen

Mineur akkoorden worden in de moderne muziek aangeduid met een hoofdletter en een kleine m erachter. Dus Cm is C mineur. In de klassieke muziek wordt het ook wel met enkel een kleine letter aan geduid ( c ), maar dat zul je in een leadsheet zelden tegenkomen.

Wanneer je op alle witte toetsen het akkoord op gaat zoeken, kom je tot de volgende ontdekking:

C-E-G is C majeur (C)

D-F-A is D mineur (Dm)

E-G-B is E mineur (Em)

F-A-C is F majeur (F)

G-B-D is G majeur (G)

A-C-E is A mineur (Am)

B-D-F is mi…nee, geen mineur maar nog “kleiner” want tussen de 3 en de 5 mis je nog een zwarte toets. Dit noemen we verminderd, diminished of afgekort dim.  (Bdim)

De afstand tussen de 1-3-5 bepaalt dus welk akkoord het is: majeur, mineur of verminderd.

Tip om te oefenen:

Probeer alle bovenstaande akkoorden op zoveel mogelijk manieren te spelen.

Voor vandaag weer even genoeg nieuwe informatie, volgende week deel 2!

Veel studeerplezier!