Italiaanse muziektermen: is jouw Italiaans goed genoeg? Deel 1

Wanneer je van bladmuziek wilt (leren) spelen, is het niet genoeg om de noten te kunnen lezen. Tenminste, als je het goed wilt doen. Vaak staan er allerlei tekens en woorden bij de noten. Wanneer je niet weet wat die betekenen, mis je een hoop informatie over hoe je het stuk moet spelen. Hoogste tijd dus om te weten te komen wat het allemaal betekent!

 

Italiaanse muziektermen

Wanneer je “Slow” boven het stuk ziet staan wat je gaat spelen, begrijp je vast wel dat je het stuk langzaam moet spelen. Maar helaas zal je dat niet zo vaak tegenkomen. In de muziek wordt voornamelijk gebruik gemaakt van het Italiaanse muziektermen als het gaat om aanwijzingen hoe je de muziek moet spelen. Is jouw Italiaans goed genoeg om je bladmuziek te begrijpen? Na het lezen van deze en de volgende blog waarschijnlijk wel! Heb je moeite met het onthouden van deze termen? Een spiekbriefje maken mag!! 😉

 

Tempo aanduidingen

Wat je vaak als eerste tegenkomt is een tempo aanduiding, dus een aanwijzing hoe snel je het stuk moet spelen. Dat je dit vaak als eerste tegenkomt, ligt aan het feit dat dit meestal direct boven het begin van het stuk staat. Wanneer ergens in het stuk het tempo verandert, kan je het ook daar tegenkomen. De meest voorkomende zet ik voor je op een rij van langzaam naar steeds sneller:

Largo: langzaam (40 tot 60 bpm)
Andante: rustig tempo, redelijk langzaam (60-80 bpm)
Moderato: matig tempo (100-120 bpm)
Allegro: snel (120-140 bpm)
Presto: zeer snel (140-160 bpm)

 

Metronoom cijfers

Je kunt je natuurlijk afvragen hoe snel is Allegro, of hoe langzaam is Largo precies? De bovengenoemde termen geven een indicatie aan. De cijfers die achter de tempoaanduiding staan geven globaal aan hoe snel het ongeveer zou moeten. Dit noemen wel metronoom cijfers of BPM, een afkorting van: beats per minuut. Dit is ook het getal wat je in kunt stellen bij het tempo van je begeleiding op het keyboard /digitale piano of op je metronoom. Bij sommige stukken staat het exacte metronoom cijfer erbij. Je ziet dan boven een stuk bv. een kwartnoot staan met ernaast een = en een getal.

Kwartnoot = 120 betekent dat er 120 kwartnoten in een minuut zitten. Stel je keyboard of metronoom op dat getal in en je kunt horen hoe snel je het moet spelen.

Ritenuto en Rallentando

Ritenuto en rallentando betekenen allebei : vertragen. Vaak kom je in de bladmuziek niet het hele woord tegen, maar de afkorting: rit. De puntjes ernaast worden wel eens gebruikt om het gedeelte aan te geven tot waar er vertraagd moet worden.

 

Accelerando en A tempo

Accelerando betekent: versnellen. Na Ritenuto, Rallentando of Accelerando staat er A tempo wanneer je weer in het originele tempo verder moet spelen.

 

Speelmanieren

Staccato

Staccato betekent dat je de noot kort moet spelen. Je kunt staccato op verschillende manieren vermeld zien staan bij een stuk. Vaak wordt het aangegeven d.m.v. puntjes die onder de noot staan ( wanneer de stok van de noot omhoog staat) of boven de noot (wanneer de stok van de noot omlaag staat). Verwar deze staccato puntjes niet met een punt die naast een noot staat. Een punt naast een noot geeft juist aan dat de noot de helft langer wordt!
Ook zie je wel eens Sempre Staccato staan bij een muziekstuk. Dit betekent dat je vanaf dat moment het hele stuk verder staccato moet spelen.

 

Legato

Legato betekent: gebonden spelen. Je moet er dan voor zorgen dat er geen stilte tussen de noten zit maar dat de noten mooi op elkaar aansluiten. Dit wordt genoteerd met bogen onder of boven de noten ( dit hangt weer af van waar de meeste ruimte is ). Met legato kun je goed laten horen hoe een muzikale zin loopt. De zin die met de boog wordt aangegeven, speel je mooi aan elkaar. Wanneer er een nieuwe boog begint, laat je juist een opening horen. Net alsof je ademhaalt tussen de 2 bogen in, zoals ook iemand die zingt of een iemand die een blaasinstrument bespeelt zou doen. Let wel op: er bestaat nog een andere boog die er precies hetzelfde uitziet maar niet het zelfde betekent. Wanneer je een boog ziet die de ene noot met de volgende verbindt en het zijn noten van dezelfde toonhoogte, dan tel je de notenwaarden van die 2 noten bij elkaar op en speel je het als 1 noot.
Wanneer er Sempre Legato bij een stuk staat, moet je het hele stuk weer legato spelen.

 

Portato

Portato zit tussen staccato en legato in. Je speelt de noten dan los van elkaar, maar niet kort. Portato wordt aangeduid met streepjes boven of onder de noten.

 

Accenten

Een accent wordt aangegeven d.m.v. een accent teken ( > ) boven of onder een noot. Je speelt de noot dan iets harder zodat deze wat meer de nadruk krijgt.

 

In de volgende blog ga ik verder met de uitleg van termen en tekens die met het volume te maken hebben.

 

Veel studeerplezier!