Luisteren of horen?
Wanneer je zelf muziek maakt, hoor je wat je doet. Maar ben je ook echt aan het luisteren?
Horen en luisteren
Er zijn talloze definities te vinden voor de woorden “horen” en “luisteren”. Ik heb het internet er eens op nagezocht en was er verbaasd over dat aan horen en luisteren vaak een vergelijkbare betekenis gegeven wordt. Voor mij zit er een groot verschil in betekenis tussen deze 2 woorden! Horen is iets wat je automatisch doet; je kan je oren nu eenmaal niet uitzetten (er even vanuit gaan dat je oren naar behoren werken). Wanneer je luistert, kies je ervoor om je aandacht te richten op wat je hoort.
Een alledaags voorbeeld
Gisterenochtend liep ik in het stukje bos achter onze wijk te wandelen met onze hond. Ik vind dat heerlijk: lekker buiten in de stilte van de vroege ochtend. Ik luisterde en genoot van de geluiden om me heen. De vogels zongen, de hond scharrelde tussen de struiken en hoorde ik lopen op de afgevallen bladeren. Plotseling hoorde ik heel even een ander geluid. Ik bleef even staan om te luisteren, en ja hoor, daar was het weer: een zacht geroffel van de snavel van een specht op een boom. Het klonk vrij zacht maar toch dichtbij en door goed te blijven luisteren kon ik hem ontdekken hoog in een boom.
Ik hoorde de specht, het geluid kwam vanzelf mijn oren binnen, maar ik moest echt goed met aandacht luisteren om te kunnen ontdekken waar hij zat.
Luisteren terwijl je speelt
“Muziek maak je met je oren”, zeg ik wel eens. Toch merk ik vaak bij leerlingen dat het luisteren naar jezelf wanneer je speelt, best lastig is. Dat is ook niet verwonderlijk. Er zijn dan zoveel zaken die je aandacht vragen: welke noten moet ik spelen, welke vingers gebruik ik, klopt het ritme wel. Natuurlijk hoor je wel wat je doet, en meestal luister je genoeg naar jezelf om fouten te herkennen, maar echt goed luisteren is vaak nog te moeilijk. Het goede nieuws is: Luisteren is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen door training.
Om je op weg te helpen geef ik je een oefening van ongeveer 3 minuten die je op elk instrument kunt doen, ongeacht je niveau. Behalve dat je gestimuleerd wordt om goed te luisteren, helpt het ook om kalm en geconcentreerd te raken. Ideaal om mee te beginnen wanneer je gaat studeren!
Luister oefening
Begin met een ontspannen houding.
Sluit je ogen.
Haal een paar keer diep en rustig adem en richt al je aandacht volledig op je instrument.
Doe net alsof het de eerste keer is dat je de klank van je instrument hoort en je er heel erg nieuwsgierig naar bent.
Speel 1 willekeurige toon op je instrument en luister naar de klank. Wat gebeurt er met de klank? Varieert het volume? Verandert de klankkleur?
Wanneer de klank helemaal weg is, speel je dezelfde noot nog een keer maar dan harder. Hoor je ook nog andere verschillen behalve het volume?
Herhaal het nog een paar keer en varieer in volume.
Doe hetzelfde met een andere toon die een stuk hoger of lager is dan de vorige en luister naar de verschillen. Laat de klank steeds helemaal wegsterven voordat je een nieuwe toon speelt en luister naar de stilte erna.
Doe je ogen weer open en ga lekker studeren met luisterende oren!
Veel studeerplezier!
